کروز بزرگترین و پیشرفته‌ترین شرکت قطعه‌‌سازی خودرو در غرب آسیا است. به گفتۀ معاون منابع انسانی این شرکت، در سال 1401 نزدیک به چهارده هزار نفر در کروز مشغول به کار بوده‌اند، که 70 درصد آن‌ها را زنان تشکیل می‌داده‌اند1. شرایط کاری زنان کارگر در این شرکت این‌گونه توصیف شده است، «ساعات کاری این کارگران ۱۰ ساعت بدون حق همراه داشتن تلفن به صورت ایستاده است و مدیریت شرکت با ممنوعیت استخدام زنان متأهل و همچنین اخراج کارگران زنی که ازدواج می‌کنند، با کارکنان این مجموعه برخورد می‌کند»2. اواخر آبان ماه سال ۱۴۰۱، کارگرانِ سایت سومِ این شرکت در اعتراض به وضعیت مزدی خود دست از کار کشیده و در محوطۀ کارخانه تجمع می‌کنند. کمتر رسانه‌ای به این اعتصاب کارگران کروز واکنش نشان داد. رسانه‌های حامی سرمایه‌داران، برای نمونه اعتماد آنلاین، ترجیح دادند که واکنش شرکت کروز به «شایعه (!) اعتصاب» را پوشش دهند و بنویسند «چند روز گذشته کارگران کروز مسائل صنفی خود را با مسئولان این شرکت مطرح کردند و مدیران این مجموعه با حضور در جمع کارگران، دستور پیگیری این مشکلات را دادند»3.
در همان آبان ماه، اما موجی از اعتراضات سراسر کشور را فراگرفته بود که به نام دفاع از حقوق زنان پیش می‌رفت. معترضانی که آن زمان در خیابان‌ها فریاد حقوق زنان را سر می‌دادند، هیچ سراغی از اعتصاب کارگران کروز نگرفتند. البته کارگران زن کروز نیز فاصلۀ خود را با آنچه در خیابان می‌گذشت تمام‌و‌کمال حفظ کردند. فاصلۀ معنادار این دو واقعه از یکدیگر، که یکی به نام حقوق زنان و دیگری به دست زنان کارگر در آبان ماه ۱۴۰۱ رقم خورد یادآور گفته‌ای از دومیتیلا ست دربارۀ فاصلۀ بین فمنیست‌ها و زنان طبقه کارگر. دومیتیلا، یکی از رهبران اعتصاب معدنچیان، نیم قرن پیش خطاب به یکی رهبران فمنیست‌ها می‌گوید: «سنیورا، شما هر روز صبح یک لباس جدید می‌پوشید، اما من نه. … شما در خانه‌ای مجلل در محله‌ای خوب زندگی می‌کنید، این طور نیست؟ اما ما همسران معدنچیان، تنها یک خانۀ کوچک و رهنی داریم و هنگامی که شوهران ما می‌میرند، بیمار می‌شوند و یا از شرکت اخراج می‌شوند، 90 روز فرصت داریم تا خانه را ترک کنیم و پس از آن باید در خیابان زندگی کنیم. حالا، سنیورا، به من بگویید: آیا وضعیت شما به هیچ وجه شبیه من است؟ آیا وضعیت من به هیچ وجه شبیه شماست؟ بنابراین قرار است از چه برابری‌ای میان خودمان صحبت کنیم»4.
حق با دومیتیلا است، وضعیت زنان کارگر، هم‌دلی و مبارزه آن‌ها و حتی دشمنان آن‌ها شباهتی به وضعیت زنان سرمایه‌دار ندارد. سال‌هاست که به یمن تسلط ایدئولوژی‌های رنگارنگ بورژوایی این حقیقت پنهان شده است. «به خاطر همه چیز» بیان این حقیقت است، در یک کارگاه تولیدیِ کوچک در سال 1369 که شاید امروز تبدیل به شرکتی بزرگ مانند کروز شده باشد. قطعاً چنین تغییری روابط سرمایه‌دارانۀ حاکم بر آن را تغییر نداده است. همین بیان بی‌آلایش وضعیت زنان کارگر است که فیلم «به خاطر همه چیز» را امروز از هر زمان دیگری دیدنی‌تر می‌کند. پس از دیدن فیلم می‌توانیم به این پرسش پاسخ دهیم که چرا در آبان ماه 1401آن دو واقعه با رعایت فاصله از هم رخ دادند.
- . persiankhodro.com/x3d6J
- . https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1299782
- . https://www.etemadonline.com/tiny/news-584099
- . مبارزۀ طبقاتی و رهایی زنان، تونی کلیف، ص 331و 332، نشر تنگسیر.