فیلم ریش قرمز Red Beard 1965

ریش قرمز ، روایت یک سنگر مقاومت است. مقاومت در برابر وحوش نظم نوین ، مقاومت در برابر نظم نوینی که شمار کثیری از بی‌بهرگان را محروم از همه چیز می‌کند و عده‌ی قلیلی را آنچنان بهره‌مند می‌کند که شکم‌شان هرآن احتمال ترکیدن دارد. دکتر نایدی در این فیلم جلوی ستم و ظلم به بی‌بهرگان می‌ایستد، نه تنها ایستادگی می‌کند در سکانسی هرچند شاید خارج از فرم روایی فیلم در برابر زورگویان می‌رزمد.

ریش قرمز چنان استوار و ثابت قدم ادامه می‌دهد که خود را در پزشک جوان تازه وارد ، دختر جوان اسیر شده در روسپی خانه ، در خدمتکار ، پزشک دیگر و در هر آنکس که ذره‌ی شرافت انسانی مانده باشد تکثیر می‌کند. روایت ریش قرمز آنچنان گیرا، واقعی و بی‌غل و غش پیش می‌رود که مخاطب را شرمسار می‌کند از جهانی که در آن زیست می‌کند و هول و ولایی را در ذهن مخاطب می‌کارد که حداقل نمی‌بایست جهان این‌گونه باشد.

کوروساوا با اینکه مدت زمان فیلم‌اش چیزی حدود سه ساعت است، اما ابدا مخاطب را خسته نمی‌کند، چرا که روی چیزی دست گذاشته است که مسئله امروز جهان ما نیز هست. یه این تیتر توجه کنید “بانک جهانی و سازمان جهانی بهداشت: نیمی از جهان به خدمات بهداشتی ضروری دسترسی ندارند.” البته که چنین تیتری هولناک است. در جهانی که بهره‌وری به واسطه سطح بالای تکنولوژی به بیشینه‌ی تاریخی خود رسیده، در جهانی که automatization  (خودکارسازی) تولید به واسطه‌ی ربات و هوش مصنوعی به طرز شگفت‌آوری پیش رفته است. صحبت کردن از اینکه نیمی از جمعیت جهان به خدمات بهداشتی ضروری دسترسی ندارد، نشان از عدم توانایی بشر امروزین از حل بحران بهداشت نیست، نشان از قفل و گره‌گاه تاریخی دست ساخته بشر در سیستم توزیع است که عمر آن بسته به عمر جهان سرمایه است.

در طول روایت فیلم نگاه ویژه‌ی کوروساوا به تغییر در اطرافیان ریش قرمز هم نکته‌ی جالبی است، ریش قرمز برخلاف بقیه با عدم بی‌اعتنایی و تلاش برای تغییر دیدگاه اطرافیان اللخصوص پزشک مغرور جوان تازه وارد، یاد دو پزشک انقلابی را در خاطرمان می‌آورند که گرچه نتوانستند رویای خود را جهانی کنند اما در حوزه‌ی پزشکی میراثی ماندگار به جا گذاشتند. دکتر فیدل و دکتر چه‌گوارا در کوبا ساختمان و پی سیستم پزشکی را بنا نهادند که آثار آن امروز نیز ملموس است. به شکلی که دانشگاه‌هایی را در دیگر کشورها همانند آنچه در کوبا هست می‌بینیم، برای مثال شبیه به آنچه در کوبا هست را در ونزوئلا تاسیس کردند با همان نگاه نوع دوستی، سیستم پزشکی که نه بر مبنای سود و نه بر مبنای مالکیت خصوصی بلکه بر مبنای رفع بیماری، بر مبنای انسانیت و نوع دوست پیش می‌رود. همانطور که جناب فیدل گفت برعکس‌ کشورهای دیگر که بی‌اعتنا بودند و برعکس کشورهای درگیر که اسلحه و بمب فرستادند، در جنگ سوریه، کوبا تیم‌های پزشکی فرستاد.